Gdy lato się kończy, a dni stają się coraz krótsze i chłodniejsze, w ogrodach i sadach jest wiele do zrobienia. Rośliny muszą zostać zabezpieczone przed zimą, a ziemię trzeba odpowiednio przygotować na nadchodzący sezon. To pracowity czas dla ogrodników. Co należy zrobić i jak zadbać o ogród u schyłku roku?
Jesień to świetny czas na to, aby odświeżyć ziemię. Warto przekopać ją za pomocą łopaty lub wideł i nawieźć obornikiem albo kompostem, dzięki czemu odzyska ona składniki odżywcze i ulegnie napowietrzeniu. Zabieg ten może również pomóc w pozbyciu się szkodników, które – wykopane na wierzch – zostaną wydziobane przez ptaki. Jeszcze innym sposobem na użyźnienie jest wysianie roślin motylkowych lub innych gatunków, które następnie przekopuje się wraz z ziemią, rozdrabniając przy tym łopatą. Mieszanki takie albo pojedyncze gatunki (np. grykę czy gorczycę) można zakupić w sklepie ogrodniczym. Trzeba pamiętać, aby przekopanie nastąpiło, zanim rośliny zaczną kwitnąć i wydawać nasiona.
Aby ochronić rośliny przed mrozem i wiatrem, należy je odpowiednio okryć. U niektórych gatunków wystarczy kopczykowanie, inne przydaje się podsypać warstwą ściółki w postaci gałązek drzew iglastych lub kory drzewnej. W przypadku braku naturalnych materiałów można posłużyć się agrowłókniną. Ważne, aby materiał zapewniał roślinie oddychanie. Ma on działać jak chroniąca przed mrozem „kołderka”, ale jednocześnie nie może być nieprzepuszczalny. Wokół niektórych, szczególnie delikatnych krzewów warto ustawić parawan ze słomy lub wikliny. Róże można także okryć gałązkami iglaków.
W jesiennych miesiącach warto na bieżąco usuwać liście, które opadły z drzew. Gdy pozostawi się je na trawniku, mogą one zagłuszyć trawę i sprawić, że na wiosnę kobierzec będzie przerzedzony. Zebrane liście opłaca się przerobić na kompost, który na pewno przyda się w kolejnym roku. Trzeba oczywiście zwrócić uwagę na to, czy nie są one zarażone chorobami, które mogłyby zaszkodzić przyszłym uprawom. Obowiązkowe jest też usunięcie spod drzew gnijących owoców. Końcem października można po raz ostatni skosić trawnik. Ostrza należy ustawić na większą odległość od ziemi – trawa nie powinna być przystrzyżona zbyt krótko. Dobrze jest zwrócić uwagę na żywopłoty – ich przycięcie również może być konieczne.
Okazuje się, że chłodniejsze dni to dobry moment na posadzenie niektórych gatunków. Należą do nich m.in.:
rośliny cebulowe, kwitnące wiosną: tulipan, krokus i narcyz,
róże, z których możemy później komponować wspaniałe bukiety – krzewy da się sadzić, dopóki ziemia nie jest zmrożona,
byliny rabatowe (np. jeżówka),
gatunki dwuletnie, takie jak np. malwa, niezapominajka lub dzwonek.
Warto zrobić to jeszcze końcem września, aby rośliny zdążyły się dobrze ukorzenić przed nadejściem mrozów.
Zanim wszystkie liście opadną z drzew, trzeba przyjrzeć się, czy niektóre gałęzie nie nadają się do usunięcia. W przypadku bardziej rozgałęzionych okazów konieczne może być ich podwiązanie i zapewnienie dodatkowej podpory, na przykład w postaci wbitego słupka. Pnie i grubsze konary jabłoni, gruszy lub innych drzew owocowych można wybielić zawiesiną wapna, chroniącą korę przed spękaniem na skutek mrozów. Zabieg ten należy wykonać późną jesienią. Młode drzewka przyda się zabezpieczyć jasnym kartonem albo słomą. Pomoże to ochronić korę przed zającami, które w okresie zimowym traktują ją jako pożywienie. Po sporych opadach śniegu warto sprawdzić, czy nie trzeba go strząsnąć z gałęzi. Zalegająca, ciężka czapa może bowiem połamać gałęzie.
Oprócz prac, mających na celu zabezpieczenie roślin, należy również pochować wszelkie akcesoria ogrodowe, na przykład plastikowe wiaderka. Oczko wodne powinno się przykryć siatką, chroniącą przed wpadaniem do niego liści, a studnię – opróżnić i zakryć na zimę. Wszystkie wymienione czynności, przeprowadzone we właściwym czasie sprawią, że ogród pokaże się na wiosnę w pełnej krasie, a nowe plony z pewnością będą obfite!
