Kaktusy należą do roślin uwielbianych przez ludzi zapominalskich, oraz tych którym brakuje tzw. „ręki do kwiatów”. Według powszechnej opinii, jeśli nie lubisz wykonywać skomplikowanych czynności pielęgnacyjnych przy kwiatach doniczkowych i często zapominasz nawet o ich podlaniu, kaktusy to rośliny dla Ciebie. Nie są być może bardzo efektowne, ale przynajmniej są łatwe w uprawie i właściwie nie wymagają niczego. Te opinie to jednak tylko mity. Choć kaktusy nie wymagają częstego podlewania, chcąc zachować je w dobrej formie musimy o nie zadbać. Istnieje wiele gatunków kaktusów, z których niektóre są na tyle skomplikowane w uprawie, że nie są w ogóle polecane dla początkujących. Mitem jest również stwierdzenie, że kaktusy nie są efektowne. Większość gatunków ma wyjątkowo piękne i niezwykłe kwiaty, choć doprowadzenie ich do kwitnienia nie jest proste i wymaga sporo czasu. Co warto wiedzieć o kaktusach?
Kaktusy pochodzą z Ameryki. Większość gatunków rośnie w miejscach silnie nasłonecznionych, na pustyniach i półpustyniach piaskowych i skalistych. W warunkach naturalnych, kaktusy mają bardzo ograniczony dostęp do wody, dlatego wykształciły zdolność magazynowania wody w łodygach. Z tego powodu zaliczamy je do rodziny sukulentów łodygowych (w przeciwieństwie do sukulentów liściowych które gromadzą wodę w liściach). Kaktusy posiadają areolę, czyli miejsce z którego wyrastają ciernie (przekształcone liście). Potocznie ciernie nazywane są często kolcami. W Europie ciężko znaleźć naturalnie występujące rośliny o tak egzotycznym wyglądzie, dlatego już pierwsi żeglarze przybywający do Ameryki zainteresowali się nimi i przywozili je do ojczyzny. Pierwszym gatunkiem kaktusa uprawianym w Europie była opuncja, która dość szybko stała się popularna w Hiszpanii i w całym basenie Morza Śródziemnego. W XIX wieku po zakończeniu wojen napoleońskich, kaktusy zaczęto transportować drogą morską również do innych krajów europejskich. W XX wieku kaktusy stały się powszechnie dostępne jako rośliny doniczkowe, a dziś niemal każdy gatunek kaktusa jest stosunkowo łatwy do kupienia.
Na rynku dostępnych jest wiele gatunków kaktusów. Różnią się one wielkością i efektownością kwiatów, kształtem (kaktusy dzielą się na kuliste, kolumnowe i walcowate) i rodzajem cierni. Niektóre kaktusy mają nawet jadalne owoce. Dla początkującego hodowcy kaktusów najważniejszym kryterium wyboru gatunku jest trudność uprawy. Utrzymanie w dobrej kondycji niektórych kaktusów wymaga bowiem sporo starań. Poniżej znajduje się opis najpopularniejszych gatunków podzielonych ze względu na stopień trudności uprawy.
Są to małe kaktusy, o kulistym kształcie. Mają piękne, duże kwiaty wyrastające blisko wierzchołka. Kwiaty mogą mieć różne kolory: biały, żółty, różowy lub purpurowy.
Mają kształt kulisty, lub kolumnowy. Zamiast żeber, mają tylko brodawki. Ciernie mammillarii zakończone są haczykami. Jej kwiaty są niewielkie, ale występują w dużej ilości. Mają za to wiele różnych odcieni: białe, żółte i różowe.
Opuntia należy do gatunku kaktusów, który jako pierwszy pojawił się w Europie. Rośnie szybko i osiąga duże rozmiary. Charakteryzują ją płaskie pędy. Ma duże kwiaty w kolorze żółtym, pomarańczowym, lub czerwonym.
Mają duże, kuliste kształty. Charakteryzują je silnie odznaczające się żebra i ciernie. Kwiaty echinocactusa są żółte.
Kaktusy o kulistym kształcie z szerokimi cierniami. Ich kwiaty mają charakterystyczny dzwonkowaty, lub lejkowaty kształt i występują w kolorach: żółtym, różowym, lub czerwonym.
Astrophytum od innych kaktusów odróżnia się białymi kłaczkami porastającymi jego powierzchnię. Ma duże, żółte kwiaty o błyszczących płatkach.
Na wierzchołkach kaktusów z tego gatunku znajduje się cefalium, charakterystyczny twór z którego wyrastają kwiaty. Ma zakrzywione ciernie i rurkowate, drobne kwiaty w kolorze białym, różowym, lub czerwonym.
Większość gatunków kaktusów nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Nie oznacza to jednak, że można je całkowicie zaniedbać. Doniczki z kaktusami należy postawić w najbardziej nasłonecznionym miejscu w domu, najlepiej od strony południowej. Latem możemy wystawić je nawet na balkon, by zwiększyć im dostęp do światła słonecznego. Nie róbmy tego jednak w największe upały! Rośliny muszą powoli przyzwyczaić się do zmiany temperatury po zimowych miesiącach. Nie należy podlewać kaktusów zbyt często. Nie czekajmy aż podłoże w doniczce całkowicie wyschnie, ale jeśli jest mocno wilgotne oznacza to, że kaktus nie potrzebuje więcej wody. Podlewajmy obficie, ale rzadko. W okresie jesienno-zimowym zaprzestańmy podlewania całkowicie. Wynieśmy wtedy kaktusy do chłodniejszego pomieszczenia o temperaturze 12-15 stopni Celsjusza, by mogły przejść w stan spoczynku. Do nawożenia stosujmy specjalne nawozy przeznaczone dla kaktusów, jednak nie używajmy ich częściej niż 2 razy w roku, w okresie wzrostu.
